Skal eg ikkje på skulen? sa Ingrid Loe den same måndagsmorgonen.
Eg tykkjer du skal vente til etter gravferda, sa Irene Guri Andersen
Halvorsen.
Skal ingenting verte som før?
Jau. Mest mogleg skal verte som før. Men mamma kjem aldri tilbake.
Nei.
Ingrid sat ved kjøkenbordet i Irene Guri Andersen Halvorsen sin
leigebustad. Det lukta kaffi der. Det var ikkje som før. Mamma brukte alltid å
lage te til frukost. Det var ei klokke der som heime, men den var ikkje
spanande. Den var ikkje i kamp med tida. Den delte ikkje morgonen i to, i ein
del med smøring av nistepakke og te og snakk og ein del til å kappsykle til
skulen for å gje kvarandre fem til avskil.
Ikkje Faadumo heller. Og ikkje Mehmet, sa Ingrid.
Nei, sa Irene Guri.
Eg tenkte at dei skulle bu hos oss.
Begge to?
Faadumo hadde alt sove der. Ho passa på oss. Så tenkte eg at Mehmet
skulle verte kjærast med mamma.
Hadde Linda tenkt det då?
Eg veit ikkje. Ho ville ikkje snakke om det.
Dei smilte båe. Dei hadde gråte og ledd heile helga. Det var som eit
knust glassmaleri i hovudet til Ingrid, det singla brot av fargerike minne der
inne. Synet av mamma i sprang, full av kraft og fart og vilje veksla med synet
av smellet som brått omskapte henne til ein livlaus klump, og alle dei andre
bileta: Mamma i akebakken. Mamma i regnet. Mamma på kafé. Mamma som ler. Mamma
si lukt. Mamma som kjeftar. Mamma som trøystar. Irene Guri gret og. Ein gong på
laurdagen mumla ho at det var uprofesjonelt. Men på sundagen sa ho at ho ikkje
ville vere profesjonell, ho ville vere med Ingrid.
Skal ikkje du på jobb heller?
Eg vil vere med deg.
Ja.
I hovudet på Irene Guri var der hav. Stormar på havet laga stormar inni
menneska, angst, skrikande redsle og sorg utan botn. Etterpå tok det lang tid
før det fall til ro. Når vinden og regnet var gått, slo bårene framleis som
brautande kjemper mot berga. Når sola kledde av seg og fløymde over bakkane,
dundra og dura det framleis i mange dagar. Vrakgods dreiv i land.
Har du bestemt om du vil sjå henne?
Eg trur eg vil.
Eg skal ringje.
Irene Guri reiste seg for å ringje. Ingrid reiste seg og gjekk inn i
stova. Ho lét fingrane gli over alle bokryggane. Det var lyd som springande
føter, som hestar, som flyktningar gjennom brusteinsgater, som trommer i eit
orkester. Der var bokstavar, små som stod rett veg og store som stod på høgkant
slik at ho måtte bikke på hovudet for å kunne lese.
Bury my heart at Wounded Knee, las ho.
Me kan kome klokka to, sa Irene Guri. Eg må ringje jobben òg.
Ingrid sette seg i stolen og tenkte at dette var eit hus for eit
menneske som berre las og ikkje hadde nokon rundt seg. Det var berre ein god
stol. Der var leselys og fjernkontrollar og eit lite bord med ein uvaska
kaffikopp. Ingen sofa. Berre eit bord med pinnestolar. Ho kunne ha folk der til
middag, men ikkje til kaffi, tenkte Ingrid. Ho slo på fjernsynsapparatet og kom
rett inn i bileta frå i går.
«… ikkje stadfesta meldingar at gjerningsmannen ikkje er
muslim …» sa ei stemme over bilete av flakkande blålys frå plassen utanfor
mamma sin nye jobb. Ho slo av.
Eg blir med henne til det er avklart kor ho skal, sa Irene Guri i
telefonen.
Ingrid reiste seg att og studerte eit bilete av ei øy. Det var eit
flyfoto. Det var hav rundt på alle kantar, små hus, brygger og båtar,
åkerlappar, berg, myr og hei.
Eg skal drøfte det med henne – i så fall må eg ta henne med, sa Irene
Guri.
Er det derifrå du kjem? spurde Ingrid då telefonsnakkinga var slutt.
Ja – det er mi verd. Det er vårt hus. Det der er vår båt.
Eg har lyst til å reise dit.
Har du? Eg vil gjerne ha deg med. Kan hende til sommaren?.
Kan eg vere med deg i sommarferien?
Ja.
Ingrid sa ingenting. Ho såg rundt seg i stova.
Du har så mange bøker.
Eg har aldri bestemt meg om eg helst vil arbeide med bøker eller helst
vil vere politi.
Du må vere politi.
Kvifor det?
Eg veit ikkje. Mamma hadde ingen bøker.
Men ho var veldig klok.
Kjende du henne godt?
Både ja og nei. Eg kjende henne gjennom jobben. Den gong Sander døydde
og etterpå, då de måtte reise vekk. Og så – når de kom attende.
Var de vener?
På eit vis. Politifolk skal liksom ikkje verte vener med folk som me
arbeider med. Eg kan hugse at eg tenkte det var synd at eg var politi, for
elles kunne eg tenkt meg å verte nær ven av Linda.
Men om ikkje du var politi, hadde du sikkert aldri vorte kjend med
mamma?
Nei – det kan du ha rett i.
Derfor må du vere politi.
Irene Guri smilte. Det var eit veldig godt argument, sa ho.
Kor skal du ta meg med?
Irene Guri såg spørjande på Ingrid.
Du sa i telefonen at du måtte ta meg med?
Å – det er ein pressekonferanse. Dei vil gjerne at eg skal vere der når
dei held pressekonferanse om det som hende.
Kva tid må me gå?
Orkar du det då? Du kan sitje i eit anna rom og teikne eller noko
imens. Den skal vere klokka tolv.
Kan me sjå korleis det ser ut heime fyrst?
Ja. Me kan gå der og vere der så lenge du vil. Så må me sjå om me får
tid til å gå til Velferda, og viss du framleis meiner det, kan me gå på
pressekonferansen – og så skal me til sjukehuset. Og så skal me lage middag.
Kven er Velferda?
Det er dei som skal finne ut kor du skal bu.
Kan eg ikkje bu heime?
Men du må jo bu med nokon.
Eg kan bu som Pippi.
Ei ny tåre pipla fram i auget til Irene Guri Andersen Halvorsen. Eg har
høyrt henne seie fleire gonger seinare at ho ikkje var klar over kor mykje ho
hadde tenkt på dette spørsmålet, det hadde ikkje vore bevisst. Ho hadde ikkje
kalkulert reint rasjonelt ein einaste gong på det ho sa då ho tørka vekk den
tåra, men ho sa det, og det endra livet hennar for alltid:
Kan eg bu med deg?
Fint, sa Ingrid. Men då må du flytte til oss.
Må eg det?
Du kan ta bøkene med deg, og stolen. Men du får ikkje kaste ut sofaen.
Då dei sprang ned trappene, tenkte Irene Guri at dette var ei
Pippi-jente. Det var gått berre to og eit halvt døger etter den største
katastrofen eit barn kan oppleve – og Ingrid var alt i ferd med å rekonstruere
livet sitt. Ho gret og ho lo. Ho såg bakover – og ho såg framover.
Ho gjekk rett til Linda sitt rom – ikkje sitt eige.
Det luktar mamma, sa ho. Ho gret, ho bora andletet ned i Linda si pute
og hulka. Så løfta ho hovudet og sa: Du kan bu her.
Dei rakk Velferda. Dei la det fram der – Ingrid sa fast at ho ikkje
kunne bu hos bestefar og bestemor og ikkje hos onkel Espen og ikkje på nokon
måte hos Kent Karlsen, ho ville bu med Irene Guri og ho hadde sagt at ho kunne.
Og Irene Guri stadfesta det. Det hadde ikkje vore tid å tenkje det gjennom, sa
ho, men intuisjonen sa – og nokre gonger i livet må ein berre ta ei avgjerd, og
dette var eit slikt høve. Og Velferda – det var ei dame med briller og rynke i
panna og store truskuldige auge – såg ut til å vere letta. Ho kom med papir som
Irene Guri måtte fylle ut, og bestilling av papir som ho måtte kome attende
med: Vandelsattest og fødselsattest og særskilt erklæring frå politiet om at ho
ikkje hadde vore innblanda i sedeligheitssaker.
Etterpå lo Ingrid og sa: Kvifor fortalde du ikkje at det er du som er
politi?
Irene Guri lo òg. Ho sa at ho ikkje visste, at det var som om nokon
andre hadde teke styringa over henne, som at ho gjekk på auto og berre var
tilskodar til kva som hende med henne. Men at ho var glad midt i all den gruelege
sorga.
Det ser ut til at det blir deg og meg! sa ho.
Gimme five! sa Ingrid.
Neste avsnitt: Onsdag 23. oktober
Nye avsnitt kvar mandag, onsdag og fredag.
Snarveg: www.bloggforteljing.no
Ingen kommentarer:
Legg inn en kommentar