11: Linda rømer att

             (Samandrag)

             Det vart måndag, den åttande dagen.

Morgonblogg: Det som kvarv. Det som skal vidare.

Av Passasjer 81:

Alvarez sin plass står tom. Krigen er over – eller i alle høve gått inn i ei ny fase. Lady Raud har sett seg ved sida av Elvis. Dei snakkar lågt med kvarandre og kjærteiknar kvarandre. Det er ikkje vanskeleg å sjå at dei har vore saman i helga, dei har elska, og varmen sit enno i dei. Dei kjem til å verte djupt glade i kvarandre. Det er vakkert. Snart vil ho dra han opp i ei steinrøys. Snart vil han sette barn på henne.

Eg har vore med Lolita si slekt det meste av helga. Eg og Alvarez. No har han sett seg ved sida av meg. Eg får ikkje sove om natt. Det gjer så vondt, seier han.

Det var godt at me gjekk. Eg trur mor til Lolita var nær ved å breste. Ho såg oss ikkje, ho høyrde oss ikkje i fyrstninga. Alvarez snakka jamt og roleg til henne, det gjorde godt for oss alle der. Han snakka i religiøse bilete og i svært materialistiske om einannan. Eg vart ikkje klok på kva slag livssyn han har eller om han har noko i det heile tatt. Ho er hos Gabriel, engelen Gabriel, og jomfru Maria, dei sit og snakkar no, om dei skal gå til Mikael og be om hemn eller om dei skal la politiet ta seg av det på jordisk vis. Dei er flinke, no for tida, dei kan finne spor som menneska ikkje kan sjå og som hundar ikkje kan lukte. Ho var slikt eit vakkert barn. Ho var den beste Toro han hadde sett. Hans vesle Nieto snakka enno om kor morosamt det var når ho skulle passe han. Finn fram bileta av henne. Kan eg sjå bileta? Skal me synge? La alt rotet hennar ligge. Ikkje rydd henne ut. Ho lever her i tinga sine, teikningane sine, leikene sine. Slik heldt han på.

Langt om lenge kom det tårer i auga til mor hennar. Ho såg opp på Alvarez og sa: Eg ringde ikkje. Eg nådde ikkje å ringe – før ….. Og ho hulka. Og mannen hennar – han var der og, han var ikkje faren til Lolita, han var stefaren, og han var ein dott spør du meg, han var hjelpelaus og inga støtte for kvinna si. Men han var no der, og Alvarez var høfleg med han og eg freista ikkje gå i vegen for han kvar gong han skulle ut på terrassen og røyke for det skulle han heile tida.

Me var og såg barnet. Mora ville fyrst ikkje, og mannen hennar var samd i det – det kunne jo likevel ikkje vekke henne til live. Du bør gå, sa Alvarez. Du bør seie farvel. Du bør ikkje gå inn i alderdomen og angre at du ikkje såg henne. Eg orkar ikkje, sa mor til Lolita. Høyrer du ikkje at ho ikkje vil? Sa mannen hennar. Kan me gå med det same? Sa mor. Eg vil berre stå utanfor. De kan gå inn. Kva skal dei der? Sa mannen. Vere med deg, sa mora. Men då me kom fram vart det motsett. Han stod ute og røykte medan mor og me gjekk inn.

Ho var så kvit, mest grøn. Det var slik ei resignert sorg over henne. Ho låg i kvite klede med augo lukt, eit barn som aldri fekk begynt på livet. Mor la seg på kne ved henne. Klappa og strauk det kalde andletet, snakka usamanhengande setningar og gret og gret. Eg og. Alvarez og. Lenge. Så reiste ho seg brått og så var ho ferdig. Me gjekk ut. Agenten frå gravferdsbyrået lukka døra stille.

Kvifor gjer de dette? Sa mora. Eg syrgjer, sa Alvarez. Eg likte henne så godt. Ho var så flink med min Nieto. Ho skulle bli gamlepleiar og stelle meg på sjukeheim. Sjølv sa eg at eg kjende meg som ein utsending frå alle dei som hadde medkjensle med henne – med dei, ho og mannen. Eg sa at eg ikkje kjende henne, at eg berre såg henne på bussen. Men at eg og tykte det gjorde så vondt.

Ho ville ikkje vere der, sa mor. Ho bad meg ringe. Eg sa eg skulle ringe. Men då presten kom hadde eg enno ikkje ringt.

Verda delte seg i to. På den eine halvkula sat mor til Lolita, Alvarez og eg, medan stefaren   stod utanfor  og røykte. På den andre halvkula sat og stod og låg alle dei andre i verda: Du, Elvis, Lady Raud, Mama Harjet, reporteren, bibliotekaren, portvakta, folka ved kafébordet og i blomebutikken, reingjerarane i AS Reint & Rimeleg, alle på arbeidstrening, rådgjevarar, rektorar, ordførarar, presidentar og kongar og all verdas generalsekretærar. På vår halvkule var eit digert krater etter eit menneske eg berre hadde sett på bussen. På den andre halvkula var ho alt gløymt.

Livet må gå vidare, sa Lady Raud mest med ein gong då Elvis og Alvarez tok opp att spørsmålet om skulestyret burde sjå nærare på praksisen som vart kalla arbeidstrening.

Eg veit ikkje kva du tenkjer. Noko av det same, kan hende. Men om det var ulukkeleg det livet som kvarv – er det då rett å tenkje mest på at det må gå vidare?

Karina  Burane

Byen sin pust startar med harking på måndagane. Alt går i rykk og napp, alle kollektivmiddel er tettpakka, alle vegar fulle, helgesnøen ligg enno og hefter. Folk kjem for seint, dei har ikkje funne kleda dei hadde tenkt eller dei kjem i uhøvelege sko av di den eine støvelen var søkk borte,  dei pratar seg vekk, køyrer for langt, må gå omvegar.

Linda Dahlin Loe måtte sjå Ingrid gå uskadd inn skuleporten kvar måndag. Det var ein fiks men irrasjonell idé som ho ikkje fekk til å legge frå seg, så ho kom aldri på jobb før klokka 9 den fyrste vekedagen. Det var ikkje så mykje seinare enn de fleste andre, og det vart knapt lagt merke til.

Dei hadde fått uventa presse på opninga av  prosjektet i helga: Avisa hadde teke eit bilete av dei ti jentene frå Cosy Lamps  i T-skjortene med Eit levande sentrum. Utan å sjå, eller i alle høve utan å gjere noko nummeret av den groteske kombinasjonen, hadde dei skreve ei vakker forteljing om korleis prosjektet til næringsforeininga og kommunen hadde engasjert seg saman med resten av byen for å slå ring om dei som var råka av ulukka.

Karina  Burane  var oppglødd og sa ja med ein gong då Linda og Faadumo tilbaud seg å gå attende dit for å fylgje opp suksessen. Men ikkje meir enn ein time. Dei hadde mykje å gjere.

Gutane stod på same plassen og sparka i gjerdet, knuffa og røykte.

Gjer de aldri anna enn å stå her? Sa Linda.

Og kva ha du med det – kjerring? Sa den eine.

Nei sjå – det er jo songstjerna! Sa den andre.

Skal de gå rundt einerbærbusken i dag og? Sa ein tredje. Men noko svar, det fekk dei ikkje.

Denne gongen gjekk dei til leiinga på verksemda. Der var dei ikkje spesielt glade for besøket, dei hadde vanskar nok om ikkje dei skulle vise rundt velgjerande organisasjonar og. Dei vart litt mindre sure då dei fekk forklart at det var kommunen og Sentrumsforeininga som hadde gått saman om prosjektet, men dei meinte likevel at dei ikkje hadde bruk for nokon hjelp eller støtte utanfrå.

Men me kan vel få helse takk for sist til jentene – og dei utviklingshemma? Det er då vel litt nøgde med at me var der og roa situasjonen medan de alle saman var i møte med politiet?

Ja vel. Dei fekk få lov. Dei hadde ikkje tid å fylgje. Ikkje noko problem sa dei to, dei skulle finne vegen.

Dei saumfor verkstadbygget med auga på veg over gardsplassen. Der var dører midt på begge dei sidene dei kunne sjå. Vindauga på baksida var så låge at dei godt kunne brukast til å røme gjennom. Der var eit nyare tilbygg, ein slags carport, og venteleg var der minst eitt lågt vindauge attom det og.

Du sjekkar og? Spurde Linda.

In caso, sa Faadumo. Eg klarar ikkje legge det av meg.

Lat som du får ein telefon, så sjekkar eg baksida i mens.

Faadumo tok poenget, bøygde seg mot veska, tok opp telefonen og begynte å snakke. Linda stod litt, trippa litt rastlaust, gjekk ein runde mot porten, såg ut, gjorde ein sving over gardsplassen heilt til ho såg baksida av verkstadbygget, så dreiv ho likesælt attende.

Grazie! Addio! Sa Faadumo.

Snakkar du italiensk?

Nei – gjer eg det? Jo, kanskje - mange nyare uttrykk hos oss er teke frå italiensk.

Der er ei dør midt på andre husenden. Der er ein kjellarnedgang og. Søppeldunkane står der og der er ein brannhydrant.

Okey.

Dei gjekk inn. Der var ikkje varmt, der var stille. Dei ti jentene var i det fyrste romet dei kom inn i. Dei utviklingshemma var i eit rom attom der, dei var visst fjorten stykk. Ei  vaksen kvinne som såg ut som ein arbeidsleiar kom mot dei frå det inste rommet, ho smilte. Ho hadde fått melding om at dei skulle kome, ho hadde høyrt om dei, ho hadde høyrt om songen, ho var glad for å sjå dei.

Kor hende – det? Spurde Linda.

Det var så frykteleg! Ho låg her, midt i romet.

Og pistolen?

Her. På arbeidsbordet.

Kor var alle dei andre?

Gutane var ute. Jentene hadde fått gå på kiosken. Dei gjer det kvar morgon, i frukostpausen.  Dei – ho nikka mot dei utviklingshemma – dei faste hadde samlingsstund. Det er i andre høgda. 

Men Malin var att her?

Ja. Ho var ikkje teken opp i jenteflokken enno.

Men – om ho var aleine her?

Det er det me ikkje veit. Eg hadde diverre gått, eg hadde ein avtale. Og læraren som skulle ha samlingsstunda hadde ikkje kome. Me veit ikkje om alle var i klasserommet eller om nokon var her, saman med Malin.

Nei – sjå kven som er her! Ropte den eine modige jenta og tok av seg briller og hørselsvern. Det er den omskorne songstjerna!

Det sette ein stopp for spørjinga om  kva som hadde hendt med Malin Meyer. Jentene flokka seg rundt dei, og arbeidsleiaren henta dei psykisk utviklingshemma frå naboromet og. Det vart song og lått, og dei måtte love å kome igjen. Dei utviklingshemma hadde og lyst på T-skjorter.

Kan me gå bakdøra? Det er kortare for oss, laug  Linda då dei skulle gå.

Bakdøra var ulåst. Det var ein liten gang mellom den og monteringsromet, og frå gangen var der nedgang til kjellaren og. Der var ein parkeringsplass utanfor, og berre  ein fender ut mot gata. Faadumo sa: Eg trur nokon kom og gjekk denne vegen. Eg trur han kom for å skyte alle – så fann han berre den eine jenta der, og så måtte ho døy. 

Eller så visste han at han kunne finne Malin Meyer aleine der på den tida, sa Linda.  

Politiet må vel ha  sett det same?

Det må dei jo ha gjort. Men eg skal spørje nokon der.

Kjenner du politi?

Eg kjenner ordenspolitiet. Eg har valdsalarm, dei held auge med meg og dottera mi.

Vil nokon ta deg? Kven vil ta deg?

Ein mann.

Faadumo stogga og tok eit hardt tak i armen til Linda. Ingen får lov! Sa ho. Då dreper eg han! Ja – eg meiner det! Eg gjer det! Eg!

Linda lo og sa at då måtte Faadumo vere rask, for ho kom nok heller til å gjere det sjølv, og dei lo som to fjortisar og Linda spurde om ikkje Faadumo kunne kome på besøk ein dag, og helse på Ingrid, og det ville Faadumo gjerne.

Prosjektgruppa  skulle vere tekniske arrangørar av eit seminar om omdømebygging denne dagen. Karina  var utålmodig som vanleg, dei måtte ikkje bruke så mykje tid på dei åndssvake sa ho. Dei kunne ikkje rekne med meir presse på det. Dei skulle registrere deltakarane, dele ut namneskilt og mapper med materiell, T-skjorter og bongar til baren. Det var travelt, alle kom på same tid omtrent, dei var viktige personar som ikkje var vande med å vente og stå i kø. Men dei to kvinnene  arbeidde godt i lag – heilt til Linda brått tok tak i armen til Faadumo og sa:

HAN kjem.

Kven?

Han eg fortalde om. Eg stikk.

Og som om ho kunne trylle var ho vekk med det same. Faadumo sat aleine att. Køen hopa seg fort opp. Karina  kom springande: Kor er Linda? Kviskra ho. Set deg – og hjelp! Sa Faadumo. Kor er Linda? Gjentok Karina . Set deg og hjelp, gjentok Faadumo med så hard røyst at Karina  sette seg og trakk på seg smilet. Ver så god neste? Namn?

Då det roa seg, sa Faadumo til Karina : Der er noko alvorleg du ikkje veit. Men Linda  måtte gå.

Kva er det?

Eg veit ikkje, ho må fortelje det sjølv.

Ho kan ikkje berre gå!

Jau. Ho måtte. Du må snakke med henne.

Kor er ho då?

Ho finn deg. Vent til seminaret har starta.

Det var mykje lyd i vestibylen. Folk stod og snakka og lo opprømde. Det var flest menn, dei var kledde uformelt, nokre i grå dressar, andre i bukser og jakker, nokre i dongeri og genser. Ein tredel om lag var damer. Dei var jamt over finare kledd , men eit par av dei og kom i genser.

Faadumo sat og studerte forsamlinga. Ein og annan etternølar kom for å få namneskilt, då smilte ho og snakka hyggeleg, så fall ho attende i granskinga: Kroppsspråk, nettverk, utstråling.

Der er store ulikskapar mellom somaliske og nordeuropeiske mordarar. Men der er store likskapar og. Den viktigaste likskapen fins mellom dei av mordarane som oppriktig meiner at dei har rett til å drepe. Dei har ein særleg tryggleik i seg som fascinerer folk flest  men ikkje kvinner som  har sloppe unna ein gong. Slike kvinner  kjenner teikna. Det var dei Faadumo såg etter. Og ho fann fleire kandidatar. Men ho var ikkje sikker då ho trefte Linda att på kontoret til Karina  då fyrste foredrag var i gang.

Saka er den, sa Linda hardt, at eg lever i konstant livsfare. Eg har nyleg brote av tre år med hemmeleg identitet, eg går med valdsalarm og har høg prioritet hos ordenspolitiet. Der er ein bestemt mann som vil drepe meg. Han har alt drepe sonen min og var svært nær med å klare det med meg og. Eg trudde han hadde flytta  her ifrå. Men no sit han inne i salen der. Det betyr at eg ikkje kan ha dette arbeidet likevel.

Men – du har jo kontrakt?

Får han sjå meg eller på annan måte vite at eg er komen attende, må både eg og dottera mi rømme att. Eg går no – og eg tryglar deg, Karina , om å ikkje gjere noko nummer av det.

Men du må jo forstå at dette er ei lei pine for meg?

Ja – det forstår eg. Men du overlever nok.

Det kan du  seie!

Ja. Det var eg som sa det.

Kven er det?

Veit du – det har eg i røynda ikkje lov å seie: Retten har sagt at han ikkje er mordar, at han berre er eit temperamentsfull elskar som ein gong har mishandla elskarinna si. Han saksøker alle som nemner den gamle saka med eit einaste ord, og han luktar det med ein gong om det vert snakk om den i krokane. Eg kan seie det om du gjerne vil vite det, men det er betre for deg om du ikkje veit.

Karina  vrei andletet i lite vakre grimasar medan ho tenkte hardt.  Kjem du att?

Nei – eg kan  ikkje eg kan ta sjansen. Eg  må finne ein annan jobb der eg ikkje risikerer å råke borti han. Adjø, Karina . Adjø Faadumo.

Du må levere attende Smart-telefonen, sa Karina .

            Eg vil vite, sa Faadumo. Og eg vil kome til deg i kveld. 

Til avsnitt 12

www.bloggforteljing.no